Tranh thủy mặc là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của bức tranh thủy mặc

Nhờ sở hữu vẻ đẹp độc đáo và lạ mắt, dòng tranh thủy mặc luôn thu hút được sự quan tâm. Và được rất nhiều người lựa chọn khi trang trí cho không gian nội thất của gia đình. Tranh thủy mặc lột tả được vẻ đẹp chân thực của cảnh vật hữu tình. Sự tự thiên hài hòa giúp không gian trở nên tươi sáng, ngập tràn thiên nhiên hơn.

Và dòng tranh nghệ thuật này còn được trưng bày bởi giá trị mà chúng mang lại về mặt phong thủy. Được yêu thích nhiều là thế tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về tranh thủy mặc là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa tranh thủy mặc là như thế nào? Vì thế, bài viết của Chọn Thợ dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những vấn đề này một cách chi tiết nhất.

Bức tranh thủy mặc là gì ?

Thủy 水 là nước, Mặc 墨 là mực. Tranh thủy mặc hay còn gọi là tranh thủy mạc hoặc tranh mực tàu. Là dòng tranh được vẽ bằng mực nước (mực tàu). Mực vẽ sẽ được mài từ màu pha cùng với nước sau đó vẽ lên giấy (thường là giấy xuyến chỉ) hoặc lụa màu đen hoặc trắng.

Tranh thủy mặc thường vẽ về thiên nhiên như: núi non, hoa lá, cây cỏ, sông suối, chim muông,… kết hợp với thư pháp thường là thơ chữ Hán. Thật ra, đây là nền nghệ thuật có phong cách riêng được tổng hợp giữa thơ, thư, họa và dấu ấn. Đúc kết lại giữa nội dung ý nghĩa, kiến thức và tâm hồn, làm xao xuyến biết bao thế hệ người mê tranh.

Trong tranh thuỷ mặc, màu sắc sử dụng khá đơn điệu. Mực vẽ là màu đen và điểm nhấn thêm đôi chút nét đỏ của ông mặt trời hoặc cành hoa. Đơn giản là thế tuy nhiên vẻ đẹp độc đáo của tranh thủy mặc phong cảnh rất được yêu thích ở nhiều quốc gia Châu Á, trong đó có Việt Nam.

Công cụ chuyên dùng vẽ tranh thủy mặc

Muốn có một tác phẩm tranh thủy mặc đẹp, điều kiện trước tiên là công cụ vẽ phải tốt. Công cụ vẽ bao gồm: giấy, bút, mực, nghiên, còn gọi nôm na là “văn phòng tứ bảo”.

• Giấy: Giấy xuyến chỉ là loại giấy làm thủ công nhưng rất cao cấp, trắng, mịn. Giấy khi vẽ ăn ý điều hòa với mực, có thể lan tỏa theo ý muốn đi bút tạo hình của tác giả.
• Bút: cọ vẽ, bút lông sử dụng loại cứng hay loại mềm, tùy thuộc đối tượng vẽ. Ví dụ: phác thảo trúc và lan, dùng bút lông sói; cọ cứng để vẽ sơn thủy, rễ cây; khi nhuộm màu chọn bút lông dê,…
• Mực: là thuốc nước hoặc mực nho tốt phải nhuyễn. Khi hòa với nước thể hiện được 7 màu đen ở các sắc thái đậm nhạt sáng tối khác nhau.
• Nghiên: Phải tốt để giúp mài mực thật nhuyễn, tránh cặn và không mau khô.

Nguồn gốc của tranh thủy mặc

Dòng tranh này bắt nguồn đầu tiên tại Trung Quốc, được mệnh danh là Quốc họa của Trung Quốc. Từ rất lâu về trước, người Trung Hoa đã bắt đầu chế tạo lông thú để tết lại thành bút lông dùng để viết chữ. Chính sự phát minh vô cùng sớm này đã làm cho các nghệ nhân Trung Quốc xưa. Thành thạo được kỹ thuật cầm bút một cách linh hoạt, biết cách nhấn nhá uyển chuyển. Từ đó lợi dụng những nét bút để vẽ nên những bức tranh thủy mặc đầy tính nghệ thuật, đẹp lung linh, huyền ảo.

Thể theo lối vẽ và phong cách hội họa, chia tranh thủy mặc Trung Quốc làm 2 trường phái: Tranh màu tả thực và Tranh thủy mặc ngụ ý.

Tranh màu tả thực

Hay còn gọi là “Tề tất họa” là lối vẽ hết sức chi tiết sát với cảnh thực (Việt Nam gọi là công bút). Bút pháp này tế nhị và gọn ghẽ với những đường nét giàu sức thể hiện. Khi phác họa nên giàn khung của cảnh vật, người họa sĩ tranh thủy mặc. Cần hết sức chú trọng từng bộ phận chi tiết của cảnh vật, sau đó tiến hành tô màu.

Phẩm màu tươi đậm dùng trong lối hội họa này thường là các loại chất khoáng. Vì thế mà qua nhiều năm bảo tồn, màu sắc tranh vẫn tươi rói. Loại tranh này vô cùng đẹp mắt, hào hoa, có giá trị trang trí, bề thế. Nên trong lịch sử Trung Quốc, nhiều nghệ nhân cung đình đều áp dụng lối vẽ này để thể hiện sự quý phái của triều đình.

Tranh thủy mặc ngụ ý

Hay còn gọi là “Thô tất họa” bao gồm những đường nét giản đơn, phác họa nên chất liệu và ngụ ý của cảnh vật. Họa sĩ Tề Bạch Thạch (thế kỷ 19) và họa sĩ Từ Bi Hồng (thế kỷ 20) là những người đại diện cho phong cách vẽ này. Các tác phẩm vẽ tôm, cá, vẽ ngựa,… cực kỳ sống động. Và cả hai nhân vật này đều có bảo tàng cá nhân ở Thủ đô Bắc Kinh.

Ý nghĩa các bức tranh thủy mặc

Các bức tranh thủy mặc không giống như những bức tranh nghệ thuật khác. Bởi chúng không chỉ thể hiện cảnh vật để người xem chiêm ngưỡng bằng mắt. Mà sâu xa hơn trong đó là cả “cái hồn” của người họa sĩ. Phong cảnh trong tranh chỉ là yếu tố được họ mượn. Để thể hiện tâm trạng, suy nghĩ của bản thân một cách tinh tế, lãng mạn hơn hơn.

Người vẽ tranh thủy mặc dùng tranh để nói lên quan điểm, lối sống nhân sinh và cả nét suy tư về vấn đề. Thậm chí, những tác phẩm này còn đại diện cho những tư tưởng của lối sống trong thời đại bấy giờ.

Ý nghĩa tranh thủy mặc trong thiết kế nội thất

Trang trí phòng khách, công ty, nơi làm việc,… bằng tranh thủy mặc sẽ làm tăng tính nghệ thuật cho không gian. Giúp người xem tranh có cảm giác nhẹ bẫng, dễ chịu thư thái và bình yên đến lạ.

Với những gia chủ yêu thích sự đơn giản, tinh tế, tự nhiên thì tranh thủy mặc đơn giản. Sẽ mang đến sự tươi mới cho căn phòng, giúp giải tỏa sau những giờ làm việc căng thẳng. Bởi màu sắc của loại tranh này thường khá đơn sắc, chủ yếu là đen trắng. Vì thế nó thể hiện sự sang trọng, phù hợp với những không gian có màu sơn nhã nhặn.

Ý nghĩa tranh thủy mặc trong phong thủy

Tranh thủy mặc không phải là một bức tranh phong cảnh bình thường mà còn ẩn chứa nhiều ý tưởng về mặt phong thủy. Hình ảnh núi non, thác nước, bầu trời, chim muông, cây cỏ,… Đại diện cho sự bao la, trường tồn của vũ trụ, vĩnh cửu của sự sống.

Vì thế, treo tranh thủy mặc trang trí nhà cửa sẽ mang lại sự an nhiên, bình an cho các thành viên trong gia đình. Treo ở phòng khách còn giúp xua đuổi tà khí, điều xui rủi, mang đến điều may mắn, tốt lành.

Những bức tranh thủy mặc đẹp

Trải qua hàng nghìn năm, vô số bức họa tinh xảo đã ra đời bởi bàn tay điêu luyện của các họa sĩ kiệt xuất. Những bức tranh thuỷ mặc với vẻ đẹp hùng vĩ được khắc họa từ tâm tình của người nghệ sĩ. Đã đem đến cho người xem nhiều cảm nhận khác nhau.

Vì thế, nếu bạn muốn lựa chọn một bức tranh thủy mạc treo tường để trang trí trong nhà. Hay làm quà tặng đối tác, người thân, bạn bè, đồng nghiệp,… Thì có thể tham khảo qua những mẫu tranh thuỷ mặc phong cảnh đẹp nhất dưới đây: